Mrok

Instalacja: biokominek, blacha wycinana laserowo, płomień, video

2021

Antonimem światła jest ciemność; a brak światła być może najlepiej opisuje jego naturę. Mrok jest tym, co otacza wydarzenia odległe, zapomniane, często niewyjaśnione.

Parafraza słów Fryderyka Nietzsche’go – kiedy spoglądasz w mrok on również patrzy na ciebie – przypomina o tkwiącym głęboko w nas prymarnym strachu przed ciemnością, zapomnieniem, nieistnieniem. Mrok –

Jaskrawy, migotliwy, życiodajny płomień pozostawia czerń sadzy; ciemną, mroczną, niszczycielską, martwą.

Ogrzewając się w blasku płonącego mroku powstaje refleksja nad pamięcią narodów, państw, zbudowaną na mrocznych wydarzeniach, które szczególnie w historii ostatnich 100 lat są głównym jej tworzywem.

ŚWIATŁO ANAMNEZY

lipiec 2021 r.

miejsce Galeria Podbrzezie, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, ul. Podbrzezie 3-5

wernisaż: 1 lipca 2021 r.

Artyści: Andrzej Bednarczyk, Tomasz Do

biszewski, Mirosław Filonik, Nadia Issa, grupa not a Number, Włodzimierz Szymański

kuratorki: Alicja Panasiewicz,  Diana Wa

silewska

Światło wyciąga z mroku niepamięci. Jednoczy (a zarazem różnicuje), scala, daje pełnię, pozwala zobaczyć ukryte, choć w nadmiarze oślepia, zaciera kontury, utrudnia poznanie. Wyrażana poprzez światło (a zarazem wzmacniana światłem) pamięć to nierozerwalny składnik żydowskiej tożsamości – tak w aspekcie religijnym, jak i politycznym. Anamneza [gr. anamnesis – przypominanie] oznaczać ma w tym kontekście propozycję wyjścia ze stanu zapomnienia (amnezji), z ciemności – ku światłu, które staje się tu swoistym nośnikiem pamięci o utraconym świecie. Proces anamnezy dokonywany w dziełach sztuki poprzez działanie światłem jako życiodajną a zarazem jednoczącą stroną ognia, oznaczać może przywoływanie, odtwarzanie, naświetlanie, ujawnianie, odsłanianie, ponowne

(za każdym razem odmienne) odkrywanie. To także powrót do obrazów, tekstów, dźwięków – wywoływanych z pamięci własnej lub zapośredniczonej. To przywołanie (nie)obecnego, a zarazem projektowanie doświadczeń przyszłości. To odsłanianie tego, co ukryte czy wyparte, przywracanie utraconej tożsamości.

Light of Anamnesis

Light takes you out of the darkness of oblivion. It brings together (but also differentiates), it merges, fulfils, allows you to see the hidden, although it blinds you when it is too bright, it blurs the contours, and makes things difficult to understand. Memory expressed through light (and also amplified by light), is an inseparable component of Jewish identity – both religiously and politically. Anamnesis [gr. anamnesis – reminder] in this context is meant to show a way out of the state of oblivion (amnesia), out of darkness – towards the light, which here becomes a kind of carrier of memory about a lost world.

The process of anamnesis conducted in works of art through the action of light as the life-giving and unifying aspect of fire, may mean summoning, recreating, exposing, revealing, unveiling, rediscovering (which is different each time). It is also a return to images, texts, sounds – evoked from one’s own or mediated memory. It recalls the (non) present, but also projects future experiences. It reveals what is hidden or superseded, restoring a lost identity.