Ethnocentrism – traces
Alicja Panasiewicz/Adam Panasiewicz
24.05-6.07.2024
Curator: Vincent Gobber
L’Assaut de la meniseuerie
Saint Etienne
France

english below

Czy obrazy, które postrzegamy, są wiernym odzwierciedleniem zjawisk zachodzących w świecie? A może są jedynie jego specyficzną wizualną reprezentacją? Specyficznym, bo wykorzystującym skonstruowane przez nas i utrwalone społecznie kody wizualne? Dziś już wiemy, że tworzone i postrzegane obrazy, mające być zarówno „naturalnymi” (jak fotografia), jak i artystycznymi (jak malarstwo) reprezentacjami zjawisk rzeczywistości, nigdy nie są przezroczystymi oknami na świat – zawsze są jego interpretacją, dokonywaną z określonej perspektywy i punktu widzenia (Bogusław Skowronek).

Samo widzenie jest zawsze negocjacją znaczenia między danymi zmysłowymi postrzeganymi przez postrzegającego a jego wiedzą i oczekiwaniami, ponieważ nikt z nas nie żyje po prostu w świecie takim, jakim jest. Żyjemy w ramach pewnych określonych obrazów świata, w które wyposażyła nas nasza społeczność i którymi się z nią dzielimy. Czasami nasz indywidualny światopogląd zaczyna znacznie różnić się od światopoglądu przyjętego przez naszą społeczność. Pochodzenie pojęcia światopoglądu jest jasne: jest to uporządkowanie prostego odkrycia, że ludzie nie działają zgodnie z tym, jaki jest świat, ale zgodnie z tym, co o nim wiedzą. Światopogląd został opracowany przez specjalistów z różnych dyscyplin: antropologów, historyków, geografów i wreszcie artystów. Wszyscy jesteśmy skłonni wierzyć, że po prostu żyjemy w świecie i mamy jego właściwy obraz. Taką postawę nazywamy etnocentryzmem (Krzysztof Moraczewski).

Postawa etnocentryczna wyraża się w przekonaniu, że własna kultura jest punktem odniesienia przy opisywaniu i ocenie innych kultur.

W naszych działaniach artystycznych chcemy nawiązać do postawy podróżnika, który poznaje nowy kraj etnocentrycznym okiem, bazując na wyobrażeniach ukształtowanych we własnym kręgu kulturowym, by przejść do postawy relatywizmu kulturowego, czyli postrzegania świata w kategoriach znaczeń i wartości właściwych danej kulturze (Maria Stojkow).

Działania artystyczne będą eksplorować temat postrzegania świata przez pryzmat własnej tożsamości kulturowej. Inspiracją są stare mapy i książki podróżnicze przedstawiające wyobrażenia z czasów, gdy wiedza geograficzna o świecie dopiero raczkowała. Mieszanka niewiedzy i wyobraźni stworzyła fantastyczne reprezentacje stworzeń i kształtów.
Wierzymy, że jest to proces ciągły; nawet w czasach współczesnych masowa wyobraźnia produkuje potwory jako odpowiedź na strach przed nieznanym, nie tylko w świecie fantasy czy kosmicznego science fiction, ale także z powodu ignorancji wobec innych w świecie rzeczywistym.

Prezentowane instalacje intermedialne mówą w kilku mediach o zjawisku widzenia-wiedzenia w kontekstach poruszonych na początku, a także tych, które zbadaliśmy podczas naszego pobytu w Saint Etienne.

Instalacja opiera się na mydle marsylskie zrobione rzemieślniczą metodą z dodatkami charakterystycznymi dla regionu, takimi jak węgiel i elementy roślinne, następnie wykorzystane jako materiał dla obiektów – rzeźb. Proces rozpuszczania mydła reprezentował upływ czasu, zniszczenie i znikania. Instalacji towarzyszyły rysunki i grafiki oraz elementy multimedialne.

Ethnocentrism – traces
Alicja Panasiewicz/Adam Panasiewicz
24.05-6.07.2024
Curator: Vincent Gobber
L’Assaut de la meniseuerie
Saint Etienne
France

The initial concept for the Ethnocentrism project was the association with the coal mine and the whole mining tradition. The creation of a distinctive black soap symbolising something obscure or dirty rather than cleansing. It’s a return to the hand-making of everyday objects, which is also a tradition of the site L’Assaut de la menuiserie in Saint Etienne.
The aim of using soap as a medium was to create small objects, sculptures and installations that convey the ephemeral nature of time as the soap melts and disappears.

Installation in process – soap dissolving in water is a representation of the passage of time, destruction and disappearance.

The intermedia installations talk in several media about the phenomenon of seeing-knowing in the contexts touched upon early on and also those we have explored during our stay in Saint Etienne.

For the installation we have made a so-called Marseilles soap with coal powder specific to the region and use this soap as a material for objects/sculptures. Including the process of soap dissolution is a representation of the passage of time, destruction and disappearance.